Khi nhìn vào một cây đàn piano, nhiều người thường thắc mắc:
“Ba bàn đạp phía dưới để làm gì vậy?”
Đó chính là pedal – bộ phận giúp người chơi điều khiển chiều sâu và cảm xúc của âm nhạc.
Pedal Piano là gì?
Pedal piano là bộ phận bàn đạp nằm ở dưới thùng đàn piano. Nó được cấu tạo với 3 thanh bàn đạp với 3 chức năng khác nhau giúp thay đổi âm thanh của đàn piano theo ý muốn của người nghệ sĩ.
Sử dụng Pedal đàn piano có thể làm ngân vang hoặc hãm lại các nốt đàn khi người đánh đàn sử dụng. Chúng khiến cho bản nhạc bạn chơi có chiều sâu, ngân luyến trầm bổng, giàu sắc thái biểu cảm thay vì các âm biểu diễn thông thường.
Pedal Piano gồm các loại nào?
1.Pedal đàn Grand Piano và đàn Piano điện
Tùy vào mẫu mã và nhu cầu sử dụng mà các dòng đàn grand và piano điện có thẻ có 2 hoặc 3 pedal đàn. Tuy nhiên với những mẫu đàn piano phổ biến trên thị trường hiện nay vẫn là đàn piano 3 pedal.
Chức năng của Pedal trên đàn Grand Piano và đàn Piano điện
+ Pedal đầu tiên tính từ bên phải được gọi là pedal vang âm (Damper/Sustain Pedal). Pedal này có tác dụng giúp cho các âm thanh ngân vang lâu hơn kể cả khi bạn đã nhấc tay khỏi phím đàn. Loại pedal vang âm cũng giúp cho âm thanh vang và không rời rạc khi chúng ta rải ngón. Bản nhạc vì thế trở nên có hồn và biểu cảm hơn.
+ Pedal nằm bên trái được gọi là pedal giảm âm (Soft Pedal). Khi giữ pedal này, bàn phím và búa đàn được dịch chuyển một đoạn ngắn. Việc này giúp âm thanh đàn được giảm, nhỏ đi với cùng một lực phím nhưng vẫn giữ được âm sắc sáng tự nhiên của đàn piano
+ Pedal ở giữa là Sostenuto Pedal hoạt động như pedal vang âm nhưng có chọn lọc các nốt cụ thể. Pedal này giúp cho các phím cụ thể vang lên khi đánh, nhưng các phím khác thì không kể cả khi ta đạp pedal này.
Ví dụ, khi chúng ta ấn phím Đô và Rê và đạp Sostenuto Pedal, trong lúc giữ phím pedal, tất cả các phím khác ta chơi sẽ không vang ngoại trừ phím Đô và Rê ta đã chọn. Sau khi nhả pedal, phím Đô và Rê này sẽ trở về bình thường như các phím khác.
2.Pedal đàn Upright
+ Đàn upright piano thông thường cũng có 3 loại đàn pedal. Pedal phía bên phải và pedal phía bên trái cũng có chức năng và cách sử dụng giống như hệ pedal trên đàn Grand Piano.
+ Tuy nhiên Pedal piano ở giữa (Muffler Pedal) lại có chức năng làm giảm âm lượng của đàn piano xuống mức rất thấp phục vụ mục đích luyện tập và giảm tiếng ồn vào buổi tối.
Hướng dẫn cách sử dụng Pedal
1.Nhấn Pedal Piano
Khi ta nhấn pedal sâu nhất có thể, các dây đàn sẽ rung tự nhiên và phát ra âm thanh thoải mái nhất. Tuy nhiên, vì sự khác biệt về độ dày, mỏng, ngắn, dài mà mỗi dây sẽ chịu tác động của pedal khác nhau.
- Các dây âm vực cao (ngắn và mỏng) ít chịu tác động vì dây ngừng rung tự nhiên nhanh.
- Các dây âm vực trung bình và thấp (dày và dài) chịu tác động nhiều. Do đó chúng ta cần chú ý đến độ sâu pedal vì nếu không cẩn thận âm thanh rất dễ bị ồn và hỗn tạp.
Thông thường chúng ta đều dùng cả phím âm vực cao và âm vực thấp cùng lúc. Do đó việc sử dụng pedal cần linh hoạt và người học cần luyện tập dùng tai để cảm nhận âm thanh một cách tốt nhất.
2.Thả Pedal Piano
Khi pedal piano được thả ra, các damper sẽ chạm vào dây đàn làm cho dây ngừng rung – đây là kỹ thuật thả pedal.
Tốc độ thả pedal ảnh hưởng rất lớn đến cách âm thanh ngừng lại. Tốc độ càng nhanh, âm thanh ngưng càng nhanh. Tốc độ càng chậm, âm thanh ngưng càng chậm và nhỏ dần một cách tự nhiên.
- Các dây âm vực cao chịu tác động lớn từ việc thả pedal.
- Các dây âm vực thấp ít chịu tác động hơn.
Do đó, nếu thả pedal không khéo, âm thanh sẽ dễ bị nhòe vào nhau do khoảng cách thả – nhấn pedal piano quá hẹp.
Pedal – Bí quyết truyền cảm xúc
Một bản nhạc hay không chỉ đến từ nốt nhạc, mà còn là cách bạn điều khiển độ vang, độ nhẹ, sự ngắt nghỉ – tất cả đều liên quan đến pedal.
🎹 Tại PianoMozart, chúng tôi luôn hướng dẫn kỹ cho học viên cách sử dụng pedal đúng cách, giúp bạn làm chủ cảm xúc trong từng bản nhạc.
